Geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemlerinde eser vermiş kadın yazar, şair, çevirmen, fotoğrafçı ve ressamların, sanatın ana akımlarından nasıl dışlandıklarını ve ne gibi engellerle sınandıklarını hem toplumsal çerçevede, hem de bireysel hikâyelerle ele alacak olan program, 6 Mart Cuma günü saat 10:00’da Merkez üyesi Zeynep Uysal’ın sunuşuyla başlayacak.

Açılış panelinde etkinliğin yürütücülüğünü üstlenen Olcay Akyıldız, tarih boyunca kadınların kanon dışında kalışlarını ve buna karşı ses çıkaranların neler yazdıklarını aktararak bu konunun önemini tartışacak. Sanatın Gölgedeki Kadınları kitabının yayına hazırlayanı ve yazarlarından birisi olan Özlem Belkıs ise konuşmasında hem bu kitabı anlatacak, hem de kadın sanatçılara ve kadınların sanatta temsiline odaklanarak konuyla ilgili temel tartışmaları ele alacak.

Günün devamındaki dört panelde yapılacak olan on iki konuşmada, bugün belki keşfedilmiş olsalar da, tarih yazımlarının dışarıda bırakması, toplumsal cinsiyet rollerinin ürettiği engeller ve toplumsal hafızanın farklı kimlikler karşısındaki dışlayıcı tavrı gibi nedenlerle unutturulmuş kadın sanatçıların hayatları ve eserleri çeşitli yönleriyle tartışılacak.

Gizem Tongo’nun geç Osmanlı döneminde kadın ressam olma deneyimini ve İnas Sanayi-i Nefise mektebini; Berna Gençalp’in ressam Mihri üzerine çekmekte olduğu belgeselin yapım öyküsünü anlatacağı birinci panelde; Burcu Pelvanoğlu sanat tarihi yazımının problemlerini ve Cumhuriyet sonrası kadın ressamlardan Hale Asaf’ın kanondaki yerini; Seza Sinanlar Uslu ve Sula Bozis ise İvi Stangali’nin sanat tarihi yazımında, resmi tarihte ve kanonda yer alma şekillerini sorunsallaştıracak. Panelin oturum başkanlığını Çiğdem Kafesçioğlu üstlenecek.

Geç Osmanlı kadın yazarları hakkında iki konuşmanın yer aldığı ikinci panel ise yazarlık ve kamusallık tartışmaları üzerinden ilerleyecek. Nüket Esen’in, yazar iki kızkardeş Fatma Aliye ve Emine Semiye’nin, birbirinden farklı seyreden yaşam öykülerinden yola çıkarak yaşadıkları mücadeleleri anlatan ilk konuşmasının ardından, Hüsniye Gülsev Koç, şair Nigar’ın günlükleri bağlamında edebiyat kamusundaki temsili ile özel hayatındaki personasını karşılaştırmalı olarak ele alacak.

Üçüncü panelde ise erken Cumhuriyet döneminde farklı türlerde eser veren kadın yazarlar tartışılacak. İlk konuşmada Neslihan Cangöz, Safiye Erol gibi çoğu zaman göz ardı edilmiş bir yazarı, feminist bağlamda da önem taşıyan romanları ile ele alacak. Zehra Toska’nın, Suat Derviş’in bir dönem tamamen unutuluşunu ve hatırlanma nedenlerini tartışacağı konuşmasının ardından, Özlem Berk Albachten, yazar ve çevirmen Mebrure Alevok’u anlatacak.

Oturum başkanlığını Aylin Alkaç’ın yapacağı dördüncü panelde tiyatro ve fotoğraf hakkında konuşmalar yer alacak. Esra Dicle konuşmasında, Fatma Nudiye Yalçı ve Nezihe Muhittin odağında, kadınların geç Osmanlı ile erken Cumhuriyet dönemlerinde oyun yazarlığı alanındaki üretimlerini karşılaştıracak. Duygu Kankaytsın tiyatro sanatçısı kadınların farklı deneyimlerini Afife Jale ve Macide Tanır örnekleri üzerinden irdeleyecek. Günün son konuşmasında ise Esra Özdoğan, Türkiye’nin akademik eğitim almış ilk kadın fotoğrafçısı Yıldız Moran’ın kariyer yolculuğunu anlatacak.