LEYLÂ ERBİL ÖZEL KOLEKSİYONU

Arşivdeki Leylâ Erbil’e yazılmış mektuplar

Bu projenin planlanan sonuçları hem Leylâ Erbil edebiyatının yeniden değerlendirilmesi hem de Türk edebiyat tarihinin belirli bir dönemine yeni bilgilerle katkı sunulması açısından önemli olacaktır. Döneminin pek çok yazarı, şairi, yayıncısı ya da entelektüeli ile bağlantı içinde olan Leylâ Erbil’e yazılmış olan mektuplar bu bağlamda birincil katkıyı sağlayacaktır. Tezer Özlü ve Ahmed Arif’in Leylâ Erbil’e yazdığı mektuplar yayınlanmış ve edebiyat dünyasında büyük yankı uyandırmıştı. Arşivde yer alan Demir Özlü, Nermin Menemencioğlu, Necmi Sönmez, Nedim Gürsel, Erden Kıral gibi yazar ve sanatçıların mektupları, özellikle 1950-90 arasındaki sanatsal, sosyo-ekonomik ve politik durumları aydınların gözünden aktarmakta ve karşılıklı yürütülen tartışmalar dönemin edebi, sanatsal ve siyasal izleklerine dair yeni açılımlar sunmaktadır.

Yakın mektuplarının yanı sıra, arşivde yer alan polemik içerikli yayımlanmış ve yayımlanmamış birçok mektup, eleştiri yazısı ve çağrı, Leylâ Erbil’in kabul etmediği, hatalı gördüğü durumları açıklıkla yansıtmaları açısından mühim birer kaynaktır. Bu bağlamda, dönemin otoriter edebi erklerine, figürlerine sorduğu sorular ve yönelttiği argümanlar hem Erbil’in mücadele ettiği sorunları göz önüne sermemizi sağlayacak, hem de o günden bu yana edebiyat dünyasındaki gelişim ve değişimlere dair kıyaslamalar yapabilmemizi sağlayacaktır.

Leylâ Erbil’in muhalif ve politik kişiliği göz önünde tutulduğunda, parti üyeliği, yeni bir siyasi oluşum kurma girişimi ve akranlarıyla o zamanki mevcut duruma dair değerlendirmeleri, ataerkil yapıya sahip sanatsal ve siyasal oluşumlar içinde yazan bir kadının duruşunu sergilemesi açısından önemlidir. Ayrıca bir dönemin kültür tarihine dair pek çok soruya da cevap niteliği taşıyacak olan röportajları, topladığı düşünce ve edebiyat dergileri, önemli toplumsal olaylara dair sakladığı, bu olaylara dair notlar tuttuğu gazeteler, yakın geçmişin analizi için kullanılabilecektir.

Leylâ Erbil’in arşivdeki defterleri

Leylâ Erbil yazın hayatına başladığı günden itibaren modernist ve kapalı metinler yazmıştır. Bu anlamda bahsi geçen kişisel notlar, defterler ya da metinlerinin ön hazırlığı sayılabilecek malzemeler bu edebi eserler için de anahtar işlevi görecektir. Arşivde yer alan roman taslakları, yayınlanmış ve yayımlanmamış öyküler, şiirler, Leylâ Erbil’in çalışma metotlarına dair farklı ipuçları sunmaktadır. Bir metnin son haline gelmeden önce, hangi yazım ve düşünce süreçlerinden geçtiğini gözlemleyebilmek açısından Erbil’in taslakları, edebiyat dünyası için örnek oluşturabilecek niteliktedir.

Bunlara ek olarak, Leylâ Erbil’in üniversite dönemine ait birçok ders notu ve defteri de arşivde bulunmaktadır. Notların çalışılması hem bir yazarı hazırlayan akademik süreçleri tanımaya hem de dönemin akademisyenlerinin izlediği yöntemleri incelemeye fırsat tanıyacaktır.

Leylâ Erbil ve edebiyat tarihi bağlamındaki bu katkıların yanı sıra, Boğaziçi Üniversitesi Arşiv ve Dokümantasyon merkezi tarafından kataloglanan ve sayısallaştırılan diğer arşiv koleksiyonları ile birlikte Leylâ Erbil Arşivi de Boğaziçi Üniversitesi Arşivlerine eklemlenerek koleksiyonun gelişmesine katkıda bulunmuş olacaktır.